شناسایی باورها نادرست درباره اعتیاد و مواد ضروری است. این باورها ممکن است منفی یا در ظاهر مثبت باشند اما در هر دو حال ناکارآمد است و مانع ترک مواد میشود. همچنین این باورها در فرآیند خویشتن داری بشدت مداخله میکند. در این قسمت با برخی از اين باورهای نادرست آشنا میشوید.
۱_ اعتیاد به مواد ریشه ژنتیکی دارد.
گرچه ژنتیک در بروز اعتیاد موثر است اما چنین چیزی به این معنا نیست که اگر والدین معتاد باشند فرزندان تحت تاثیر ژن های والدین معتاد میشوند در موارد زیادی افراد تحت تاثیر یادگیری و همانند سازی با والدین، دوستان و آشنایان به مواد مخدر گرایش پیدا میکنند بدون اینکه والدینشان معتاد باشند.
به علاوه، این دیدگاه که اعتیاد ریشه ژنتیکی دارد سبب میشود افراد درمان را بیفایده بدانند و برای ترک کردن اقدام نکنند.
۲_ اعتیاد درمان شدنی نیست.
این دیدگاه نادرست درباره اعتیاد سبب میشود که بیماران اعتیاد را آخره خط بدانند و تحت تاثیر این دیدگاه برای ترک مواد مخدر اقدام نکنند. اگر افراد وابسته به مواد، رهایی از دام اعتیاد را اجتنابناپذیر و ترک را ناممکن بدانند کمتر درمان را پی میگیرند.
۳_ اعتیاد نشانه مشکل شخصیتی است.
این دیدگاه تا اندازه ایی درست است زیرا در بسیاری از موارد مشکلات شخصیتی و نبود مهارتهای مقابلهایی ناکافی سبب میشود که افراد در رویارویی با عوامل استرس زا به مواد پناه ببرند اما در مواردی نیز افراد تحت فشار همسالان و هیجان طلبی به مصرف مواد روی میآورند و با یک یا دو بار مصرف به آن وابسته میشوند.
نوجوانی را در نظر بگیرید که در مهمانی شبانه ایی تحت فشار همسالان مواد مصرف میکند یا جوانی را در نظر بگیرید که باور دارد انسان باید هر چیزی را تجریه کند و تحت تاثیر این باور به مصرف مواد روی میآورد و به آن وابسته میشود.
۴_ انگیزه و تمایل قلبی برای ترک کافی است.
انگیزه درونی برای ترک بهتر از این است که فرد با انگیزه بیرونی مانند فشار اطرافیان، ازدواج و به دست آوردن شغل مصرف مواد را ترک کند اما انگیزه درونی به تنهایی برای ترک مواد کافی نیست.
افراد علاوه بر انگیزه درونی باید تحت نظر روانشناس، روانپزشک، پزشک عمومی یا گروههای همتا (برنامه های ۱۲ قدمی) به ترک اقدام کنند و خویشتن داری را سرلوحه کارشان قرار دهند.
۵_ برخی مواد زیان کمتری دارند.
تریاک، تنباکو، علف، گُل، کمیکال، متادون و… از جمله موادی هستند که در مقایسه با مواد سنگین مانند شیشه، هروئین، کراک، کوکائین زیان کمتری دارند اما دست کم گرفتن عوارض آنها (علف گُل کمیکال متادون) سبب میشود که مصرف کنندگان شدیدا به آنها وابسته شوند.
در حالی که هر کدام از این مواد عوارض سنگین خود را دارند و مهم تر از همه اینکه وابستگی شدید روحی روانی و جسمی ایجاد میکنند و وابستگی به آنها ممکن است پایدار باشد و ترک آنها نیز بسیار دشوار خواهد بود.
۶_ وابستگی به الکل اعتیاد نیست.
برخی افراد مصرف الکل بی خطر میدانند و آن را جایگزین مناسبی برای مواد در نظر میگیرند ممکن است به ظاهر عوارض الکل با مواد متفاوت باشد یا مصرف الکل عوارض کمتری در مقایسه با مواد داشته باشد اما وابستگی به الکل نیز نوعی اعتیاد به شما میرود مهم تر از آن که الکل سکوی پرش به سمت مواد سنگین است.
۷_ مصرف تفننی اعتیاد نیست.
یکی از باورهای نادرست درباره اعتیاد این است که مصرف تفننی مواد اعتیاد محسوب نمیشود. در بسیاری از موارد تعریف مشخصی برای مصرف تفننی وجود ندارد، زیرا به عدد هر فرد برای مصرف تفننی تعریف وجود دارد.
ممکن است فردی مصرف تفننی را بصورت هفته ایی یکبار بداند در حالی که فرد دیگری مصرف تفننی را مصرف مواد محرک و مخدر هر چند ماه یکبار بداند. جدا از این موضوع میتوان گفت مصرف مواد به هر شکل اعتیاد محسوب میشود.
۸_ دوستان ناباب و دیگران مقصرند.
دنبال مقصر گشتن و تقصیر ها را به گردن دیگران انداختند یکی از مشکلات افراد معتاد است. بسیاری از معتادان دیگران را مقصر میشمرند و نقش و مسئولیت خود را در اعتیاد کمرنگ جلوه میدهند. چنین چیزی سبب میشود که آنها برای تغییر بی انگیزه باشند.
۹_ بهترین راه ترک مواد رفتن به سربازی است.
برخی خانواده ها چنین باوری دارند این باور نادرست است زیرا دوره سربازی استرس زاست و ممکن است باعث تشدید اعتیاد در برخی از مصرف کنندگان شود به علاوه این امکان وجود دارد که برخی از افراد در دوره سربازی معتاد شوند.
