ترک اعتیاد حشیش (بنگ): حشیش که غالباً علف، گراس و یا سبزه نامیده می‌شود ماده سبز مایل به خاکستری است که حاصل خشک شدن و تخمیر برگ، ساقه، دانه و گل‌های گیاه بنگ است.
بسیاری از مصرف کنندگان حشیش، آن را به صورت سیگارهای دست ساز مصرف می‌کنند اما استفاده از حشیش در پی و قلیان هم موسوم است سیگارهای ماری جوانا نیز که در کارگاه‌های غیرقانونی تولید می‌شود نیز وجود دارد.
برای استفاده معمولاً حشیش را خرد کرده و داخل سیگارهایی که قسمت عمده تنباکو آن تغذیه می‌شود می‌ریزند. در کشورهای اروپایی و آمریکای حشیش را همراه با کوکائین مصرف می‌کنند در برخی مناطق جهان حشیش را در چای و یا همراه غذا مصرف می‌کنند.
مهمترین ماده شیمیایی موجود در حشیش دلتا -۹- تیترا هیدروکانابینول می‌باشد که به طور اختصاصی thc نامیده می‌شود که مسئول اثرات حشیش می‌باشد .مقدار thc موجود در حشیش معمولاً قدرت یا شدت نعشه بخشی از آن تعیین می‌کنند که بسته به روش تخمیر و یا عمل آوردن حشیش مقدار آن متفاوت است.
برخی تحقیقات که در کشورهای غربی انجام شده است نشان می‌دهد که میزان مصرف حشیش در بین افراد مختلف فرق می‌کند و بیشترین مقدار مصرف در بین سنین ۲۰ الی ۱۵ سالگی است معمولا مقدار مصرف حشیش بعد از سن ۲۵ سالگی کاهش می‌یابد. در مورد مصرف حشیش در کشور ما آمار دقیقی در دست نیست اما در بین مردان میزان مصرف بیشتری از زنان است.
راه ترک اعتیاد حشیش و تاثیر آن بر مغز؟
تحقیقات زیادی نشان دادند که در هنگام مصرف حشیش thc آن پس از ورود به گردش خون به نواحی مختلف و از جمله مغز می‌رسد و باعث بروز پاسخ‌های مختلفی در مغز می‌شود. گیرنده‌های ths در نواحی مختلف از مغز که با تنظیم حرکات, هماهنگی حرکات، حافظه و یادگیری و چنین اعمالی نظیر قضاوت و سرخوشی سر و کار دارند فراوانند. این نواحی شامل مناطق زیر است:
- مخچه که عمل هماهنگ ساختن حرکات را به عهده دارد و تحت تاثیر حشیش قرار می‌گیرد.
- هیپوکامپ که با یادگیری سر و کار دارد.
- بشرمغز که با قضاوت سر و کار دارد.
- مسیر پاداشی که با احساسات سر و کار دارد.
- مناطقی از مغز که عقده‌های قاعده ای نام دارند و با کنترل حرکت سر و کار دارند.
- هیپوتالاموس که با تنظیم درجه حرارت بدن و تنظیم میزان آب و نمک و اعمال جنسی ارتباط دارند.
- آمیگی دال که به پاسخ‌های هیجانی مانند گریه و ترس سر و کار دارد.
- نخاع شوکی که با کاهش درد و حس‌های دیگر سر و کار دارد.
- ساقه مغز که با خواب و بیداری وکنترل درجه حرارت _کنترل حرارت بدن- ایجاد احساس درد یا بی‌دردی_ ایجاد تهوع و استفراغ سر و کار دارد.
اثرات حاد حشیش چیست؟
شروع اثر حشیش لحظاتی بعد از کشیدن سیگار آن است و برای مدتی یک یا ۵ ساعت مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولاً اگر حشیش به صورت خوراکی مصرف شود اثر آن بعد از ۳۰ دقیقه شروع ولی برای مدت طولانی می‌ماند( یعنی حدود ۴ ساعت) کشیدن حشیش معمولاً به مقدار بیشتریthc را نسبت به حالت خوراکی وارد بدن می‌کند.
چند دقیقه بعد از کشیدن حشیش ضربان قلب افزایش یافته است_ راه‌های تنفس متسع می‌شود و عروق خونی و چشم‌ها متورم و قرمز می‌شود. ضربان قلب ممکن است به ۱۳۰ بار در دقیقه یا حتی بیشتر هم برسد. این اثر حشیش با مصرف داروهای دیگر به همراه حشیش تشدید می‌شود. ورود thc به مغز باعث تحریک مدار پاداشی شده و فرد احساس لذت خواهد کرد.
این عمل حشیش مشابه سایر داروهای مخدر می‌باشد .فردی که حشیش مصرف کرده است رنگ‌ها و صداهای شدیدتر و گذشت زمان را کندتر احساس می‌کند. این فرد دارای دهانی خشک است و ممکن است که به طور ناگهانی احساس گرسنگی یا تشنگی شدید کند دست این فرد سرد بوده و پس از گذشت زمان کوتاهی حالت سرخوشی جای خود را به احساس خواب آلودگی می‌دهد.
به طور معمول استفاده از حشیش منجر به ایجاد اضطراب، ترس و جنون می‌شود. استفاده از هر ۶ باعث اختلال در ایجاد حافظه توسط فرد می‌گردد به نحوی که شخص توانایی به یاد آوردن حوادث را ندارد و هر لحظه توجه فرد مصرف کننده از یک موضوع به موضوع دیگر منحرف می‌شود.
thc در مخچه و عقده‌های قائدی باعث از دست رفتن تعادل و ناهماهنگی حرکت در فرد می‌شود به همین دلیل مصرف حشیش ممکن است به بروز حوادث مختلف و یا تصادفات بینجامد. آزمایشات نشان دادند که حدود ۱۱ درصد از قربانیان حوادث مرگبار مختلف قبل از حادثه حشیش مصرف کردند.
در آزمایشات مختلف نشان داده شده است که استفاده از حشیش باعث ایجاد اختلال در رانندگی توسط افراد شده است و این اختلال در کسانی که به همراه حشیش الکل مصرف کرده‌اند بسیار زیاد بوده است.
استفاده از مقادیر زیادی از حشیش باعث بروز جنون در مصرف کننده می‌گردد که در این حالت فرد حتی شخصیت خود را نیز فراموش می‌کند ممکن است در فرد توهم نیز ایجاد شود و در این حالت شخص مصرف کند هیچ احساسی در مورد خودش ندارد.
علت ترک اعتیاد حشیش و اثرات آن بر سلامتی و بهداشت افراد
افراد حشیشی مشکلات زیادی را در ترک سیگار دارند و برای آنها ترک سیگار سخت‌تر است. گذشت زمان نیز سبب تشدید این مسائل می‌شود استفاده از حشیش باعث بروز بیماری‌های مختلفی شده که از جمله آنها می‌توان به بیماری‌های دستگاه تنفسی اشاره کرد.
سرفه‌های شدید و ایجاد لطمات در دهان و ریه نیز از جمله عوارض استفاده از حشیش است که یکی از علت های ترک اعتیاد حشیش می‌باشد. بیماری‌های انسدادی ریه نظیر آسم و همچنین عفونت ریه و سرطان ریه نیز در این افراد بیشتر از افراد معمول است.
به دلیل وجود عوامل سرطان زا در دود حشیش نواحی مختلفی دهان_ حنجره و نیز گردن و بینی نیز در معرض خطر سرطان هستند در حقیقت میزان عوامل سرطان زا در دود حشیش ۷۰ الی ۵۰ درصد بیشتر از میزان این عوامل در دود سیگار می‌باشد.
یکی دیگر از علت های ترک اعتیاد حشیش وجود thc آنزیمی راکه برخی از مواد استنشاقی را به شکل‌های سرطان زای آنها تبدیل می‌کنند و نیز فعال می‌سازند افراد حشیشی معمولاً دود حشیش بسیار عمیق فرو می‌برد و مدت زمان بیشتری آن را در ریه خود نگه می‌دارند به همین دلیل تاثیر دود حشیش در بدن این افراد شدیدتر است.
برخی از اثرات حشیش به دلیل اثر thc بر فعالیت دستگاه ایمنی بدن می‌باشد. در حیوانات آزمایشگاهی نشان داده شده است که thc می‌تواند بسیاری از سلول‌های ایمنی را مهار کرده و باعث بروز بیماری‌های عفونی و مقاوم پیشرونده شود.
در یک مطالعه دیگر نیز خطر حمله قلبی در افرادی که حشیش مصرف می‌کنند ۴ برابر بیشتر از افراد دیگر گزارش شده است که به دلیل آن تاثیر حشیش در افزایش ضربان قلب و فشار خون و کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن می‌باشد.
مصرف حشیش چه اثری بر زندگی اجتماعی، کار و تحصیلات دارد؟
در تحقیقات مشخص شده است که در دانش‌آموزان حشیشی نمره‌های کمتری گرفته و شانس موفقیت کمتری را برای ورود به دوره‌های دانشگاه دارند .کارگرانی که حشیش می‌کشن نسبت به سایر همکاران خود مشکلات بیشتری دارند که این مشکلات شامل غیبت‌های زیاد وقوع حادثه از دست دادن شغل و دوباره کاری می‌باشد. عوارضی مانند ترک محل کار بدون اجازه، خیالاتی بودن، انجام کارهای شخصی در زمانی کار در افراد حشیشی کارگر دیده شده‌اند .اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیتی با مصرف حشیش همراه می‌باشند.
تحقیقات به خوبی نشان دادند که مصرف حشیش با مشکلاتی در زندگی روزانه همراه می‌باشد و فرد را تبدیل به یک فرد مشکل ساز می‌کند. چون مصرف حشیش باعث از دست دادن توانایی یادگیری و حافظه می‌شود. هر قدر مصرف حشیش بیشتر گردد فرد بیشتر در خطر از دست دادن توانایی‌های هوشی می‌باشد و در یک مطالعه انجام شده مشخص شده که افراد مصرف کننده حشیش توانایی‌های کمتری در یادگیری ریاضیات و همچنین بیان خواسته‌های خود دارند این اثر حشیش ممکن است برای چندین هفته پس از ترک اعتیاد حشیش آن باقی بماند.
افرادی که حشیش را به مقادیر زیاد مصرف می‌کنند ممکن است که برای مدت‌ها توانایی تمرکز، حافظه و یادگیری خود را از دست بدهند. کسی که حشیش را روزی یک بار مصرف می‌کند برای تمام روز از انجام کارهای هوشمندانه عاجز است در یک مطالعه دیگر افرادی که حشیش مصرف کرده بودند تنها پس از ۴ هفته توانایی‌های یک آزمون حافظه را انجام دهند و در برخی موارد دیگر این توانایی هرگز ایجاد نشد.
آیا مصرف حشیش در دوران حاملگی خطرناک است؟
تحقیقات نشان داده است که بچه‌های تولد یافته از مادران حشیشی در مقابل تحریکات بینایی حساسیت کمتری دارند، در عوارض لرزش اندام‌ها در آنها شدید و گریه‌های شدیدتری دارند که ممکن است به دلیل عدم تکامل دستگاه عصبی آنها باشد. بچه‌هایی که در سال‌های اولیه زندگی در معرض دود حشیش قرار گرفتند در هنگام بزرگسالی با مشکلاتی همچون مشکلات رفتاری _ عدم توانایی کنترل حرکت – عدم فهم زبان – بی‌توجهی و کاهش حافظه روبرو بودند.
آیا حشیش یک ماده مخدر است؟
مصرف حشیش می‌تواند به ایجاد اعتیاد منجر شود و در این حالت افرادی که در خانواده آنها سابقه مصرف مواد مخدر وجود دارند در معرض خطر بیشتری هستند . این خطرات در خانواده ،در مدرسه ،محل کار و فعالیت‌های غیر سازمانی بروز می‌کند. بسیاری از کسانی که حشیش مصرف می‌کنند مجبورند برای ترک اعتیاد حشیش به مرکز درمانی مراجعه کنند. مصرف کنندگان حشیش عوارضی مانند ولع برای مصرف دارو را تجربه می‌کنند. همچنین عوارض قطع مصرف دارو نظیر بی‌قراری ،بی‌خوابی و اضطراب نیز در این افراد دیده می‌شود. این افراد نسبتا به افراد عادی رفتار تهاجمی تری دارند و عوارض قطع مصرف حشیش یک هفته بعد از قطع مصرف به حداکثر می‌رسد.
راه‌های درمان برای ترک حشیش؟
تاکنون درمان مشخصی برای ترک اعتیاد حشیش عنوان نشده است. در بعضی درمان‌های رفتار نتایج خوبی عنوان شده است. می‌توان با مصاحبه با فرد معتاد به حشیش و فهم اینکه چه عواملی باعث تشویق فرد به سمت مصرف آن شده است تا حدی مصرف آن را کنترل کرد. به هر حال بایستی بدانیم که عوارض قطع مصرف حشیش تا حدود یک سال باقی می‌ماند. عواملی مانند تماشای فیلم‌ها و یا ورزش و یا تعطیلات می‌تواند در کارایی درمان موثر باشد. هیچ درمان دارویی برای اعتیاد به حشیش وجود نداشته اما ممکن است در آینده نزدیک درمان‌هایی برای آن یافت شود که شامل قرص‌ها باکلوفن باشد. به هر حال تلاش برای درمان معتاد به حشیش هنوز ادامه دارد.
